W artykule przeanalizowano miejsce i rolę nauczyciela w aktywizacji aktywności poznawczej studentów. Stwierdzono, że nauczyciel jest kluczową postacią w aktywizacji aktywności poznawczej studentów szkół wyższych. Akcent w jego pracy powinien zostać przesunięty nie na transfer wiedzy zgromadzonej w danym momencie, ale na kształtowanie motywacji do nauki. Z analizy wynika, że większość badaczy w swojej pracy koncentruje się na poznawczych i dydaktyczno-metodologicznych obszarach aktywacji aktywności poznawczej. Zagadnienia bezpośrednio związane z przekształcaniem potrzeb poznawczych studentów poprzez optymalizację interakcji pedagogicznej zostały zbadane w niewielkim stopniu. Autorzy rozważają zadanie intensyfikacji działań edukacyjnych poprzez wykorzystanie w komunikacji pedagogicznej wzorców dydaktycznych i psychologicznych oraz zasad interakcji wychowawczej. W takiej interakcji przedmiot-przedmiot należy w szczególności położyć nacisk na ukształtowanie hierarchii potrzeb osobistych, niezbędnych dla studentów szkół wyższych. Artykuł przedstawia w formie graficznej strukturę sfery potrzebowo-motywacyjnej osób ubiegających się o wykształcenie wyższe o różnej sile motywacji do nauki. Tylko pozytywne emocje mogą zmienić hierarchię potrzeb osoby o niskiej motywacji do nauki. Tezę tę potwierdza wynik badania korelacji między średnim wynikiem studentów szkół wyższych za 5 lat a poziomem zaspokojenia ich podstawowych potrzeb (wg A. Maslowa). Sugeruje się przede wszystkim wykorzystanie technologii tworzenia sytuacji sukcesu w nauce, aktywnych metod nauczania, w szczególności metody projektów, do kształtowania wewnętrznych motywów uczenia się. Podstawą procesu aktywizacji aktywności poznawczej nauczycieli szkół wyższych jest jego repertuar komunikacyjny: zbiór technik, metod i technologii komunikacyjnych, które dają mu możliwość kształtowania potrzeb poznawczych. W artykule przedstawiono takie umiejętności komunikacyjne, które dają możliwość zintensyfikowania działań edukacyjnych studentów na zajęciach. Generalnie artykuł ukazuje poziom technologiczny i motywacyjny działalności dydaktycznej nauczyciela, biorąc pod uwagę, że może on skuteczniej zarządzać aktywnością poznawczą studentów.