ARTYKUŁ ORYGINALNY
Prosumeryzm firm – korzyści i wyzwania dla konsumentów
 
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
 
 
Data publikacji online: 31-12-2023
 
 
Data publikacji: 31-12-2023
 
 
NSZ 2023;18(4):171-187
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Współcześnie konsumenci nie chcą być tylko odbiorcami oferty rynkowej, lecz chcą również mieć na nią wpływ, dlatego też firmy muszą zmieniać swoje modele biznesowe na bardziej otwarte, uwzględniające aktywność, zaangażowanie konsumentów. Prosumeryzm odnosi się zatem do działań firm, które są ukierunkowane na współpracę z konsumentami. Prosumpcja, określana jako aktywność konsumentów, przyjmuje różne formy: od wyrażania swoich opinii, dzielenia się swoim doświadczeniem, przez dostosowywanie oferty do własnych potrzeb, po udział w jej tworzeniu. Takie działania prosumpcyjne są korzystne zarówno dla firm, jak i konsumentów. Jednakże wiążą się z nimi także pewne zagrożenia czy też wyzwania dla obu stron. Artykuł zawiera analizę wyników badań, których celem było poznanie: jak badani postrzegają prosumeryzm? Jakie są ich oczekiwania w zakresie współpracy z firmami oraz jakie korzyści i zagrożenia związane z prosumeryzmem dostrzegają? Większość badanych oczekuje włączania ich w działalność firmy w różnych obszarach. Sami też podejmują różne aktywności prosumenckie, koncentrując się bardziej na opiniowaniu oferty rynkowej i jej testowaniu niż aktywnościach wymagających większego zaangażowania, tj. projektowanie czy współtworzenie produktów i usług. Prosumpcja umożliwia konsumentom m.in. dzielenie się swoją wiedzą, pomysłami, dostęp do informacji, na podstawie których mogą podejmować bardziej świadome decyzje, zmniejszając tym samym ryzyko zakupu produktów niezgodnych z oczekiwaniami, również przez możliwość modyfikowania, dopasowywania produktów/usług do własnych potrzeb. Prosumenci mają także możliwość wyróżnienia się przez zgłaszanie własnych propozycji rozwiązań, które mogą być wykorzystane przez innych konsumentów bądź firmy. Badani zwracali uwagę także na uczestniczenie w sieciach konsumenckich, dzięki czemu nie czują się samotni, ale mają poczucie przynależności do grupy osób, które łączą wspólne zainteresowania. Badani oprócz korzyści dostrzegają też pewne zagrożenia związane z prosumeryzmem firm, tj. wykonywanie przez konsumentów pracy bez wynagrodzenia, manipulowanie konsumentami przez stwarzanie pozorów współpracy, a w rzeczywistości nieuwzględnianie ich propozycji, opinii, a tym samym niedocenianie ich pracy przez firmy. Dlatego też firmy powinny tworzyć rozwiązania umożliwiające konsumentom współpracę z nimi, a także zachęcać ich do aktywności i zaangażowania, gdyż dzięki temu mogą przygotować ofertę zgodną z ich oczekiwaniami, a tym samym wzmocnić swoją pozycję na rynku.
 
REFERENCJE (26)
1.
BARAN, M., OSTROWSKA, A., PANDER, W., 2012. Innowacje popytowe, czyli jak tworzy się współczesne innowacje, Warszawa: PARP.
 
2.
BARUK, A.I., 2017. Prosumpcja jako wielowymiarowe zachowanie rynkowe, Warszawa: PWE.
 
3.
ETGAR, M., 2009. Ways of engaging consumers in co-production, Technology Innovation Manage-ment Review, December, https://timreview.ca/article/3... (dostęp: 11.12.2023).
 
4.
CHARITSIS, V., 2016. Prosuming (the) self, Ephemera: Theory & Politics in Organization, nr 16 (3).
 
5.
COMOR, E., 2010. Digital Prosumption and Alienation, Ephemera: Theory & Politics in Organization, nr 10 (3/4).
 
6.
COVA, B., DALLI, D., 2009. Working Consumers: The Next Step in Marketing Theory?, Marketing The-ory, nr 9 (3).
 
7.
HIDAYATI, R, NOVANI, S., 2015. A conceptual complaint model for value co-creation process, Industri-al Engineering and Service Science, Procedia Manufacturing, nr 4.
 
8.
JIN, Y., HU, F., QI, J., 2022. Multidimensional Characteristics and Construction of Classification Model of Prosumers, Sustainability, nr 14 (19).
 
9.
KOTLER, PH., KARTAJAYA, H., SETIAWAN, I., 2010. Marketing 3.0, Warszawa: MT Biznes.
 
10.
KRZYSZTOFEK, K., 2014. Rozproszone społeczeństwo: od wielkich centrów wytwórczych do osobistych przemysłów, [w:] Siuda, P., Żaglewski, T. (red.), Prosumpcja: pomiędzy podejściem apokaliptycznym a emancypującym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe KATEDRA.
 
11.
KUBERACKA, A., 2013. Rola konsumenta jako kreatora w innowacyjnej gospodarce z perspektywy młodych konsumentów, Handel Wewnętrzny, styczeń-luty.
 
12.
LANG, B., DOLAN, R., KEMPER, J., NORTHEY, G., 2021. Prosumers in times of crisis: Definition, archetypes and implications, Journal of Service Management, nr 32 (2).
 
13.
NOWACKI, F., 2016. Prosumenci – przyszłość współpracy konsumentów z przedsiębiorstwami, Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 255.
 
14.
PAYNE, A., STORBACKA, K., FROW, P., KNOX, S., 2009. Co-Creating Brands: Diagnosing and Designing the Relationship Experience, Journal of Business Research, nr 62(3).
 
15.
PRAHALAD, C.K., RAMASWAMY, V., 2000. Co-opting customer competence, Harvard Business Review, January-February, https://hbr.org/2000/01/co-opt... (dostęp: 12.12.2023).
 
16.
PRZYBEK, P., TUREK, P., SZAKIEL, J., JANUSZKO-SZAKIEL, A., 2019. Prosumeryzm w kształtowaniu jakości wyrobów, [w:] Gębarowski, M., Jabłoński, M. (red.), Towaroznawstwo w badaniach i praktyce. Jakość wobec wymagań współczesnego rynku, Radom: Sieć Badawcza ŁUKASIEWICZ – Instytut Technologii Eksploatacji.
 
17.
RAYNA, T., STRIUKOVA, L., 2021. Involving Consumers: The Role of Digital Technologies in Promoting ‘Prosumption’ and User Innovation, Journal of the Knowledge Economy, nr 12 (1).
 
18.
RITZER, G., JURGENSON, N., 2010. Production, Consumption, Prosumption: The nature of capitalism in the age of the digital ‘prosumer’, Journal of Consumer Culture, nr 10/1.
 
19.
SIUDA, P. ŻAGLEWSKI, T., 2014. O potrzebie odkrycia trzeciej drogi w badaniach prosumpcji, [w:] Siuda, P., Żaglewski, T. (red.), Prosumpcja: pomiędzy podejściem apokaliptycznym a emancypującym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe KATEDRA.
 
20.
TAPSCOTT, D., WILLIAMS, A.D., 2008. Wikinomia. O globalnej współpracy, która zmienia wszystko, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
 
21.
TIAN, J., SHEN, L., CHEN, Y., 2017. Study on Customer Prosumption Concept and Its Impact on Enterprise Value Co-Creation, Theoretical Economics Letters, nr 7.
 
22.
TOFFLER, A., 1997, Trzecia fala, Warszawa: PIW.
 
23.
VEEN, E.J., DAGEVOS, H., JANSMA, J.E., 2021. Pragmatic Prosumption: Searching for Food Prosumers in the Netherlands, Sociologia Ruralis, nr 61 (1).
 
24.
WEREDA, W., PINZARU, F., 2023. The phenomenon of prosumption in the digital transformation time, Modern Management Systems, nr 3(2).
 
25.
YAKHLEF, A., NORDIN F., 2021. Effects of firm presence in customer-owned touch points: A self-determination perspective, Journal of Business Research, nr 130 (C).
 
26.
ZWICK, D., BONSU, S.K., DARMODY, A., 2009. Putting Consumers to Work ‘Co-creation’ and new mar-keting govern-mentality, Journal of Consumer Culture, nr 8(2).
 
eISSN:2719-860X
ISSN:1896-9380
Journals System - logo
Scroll to top