ARTYKUŁ ORYGINALNY
Odporność systemu dostaw energii na przykładzie sytemu ciepłowniczego
 
Więcej
Ukryj
1
Politechnika Warszawska
 
 
Data publikacji online: 30-06-2024
 
 
Data publikacji: 30-06-2024
 
 
NSZ 2024;19(1):55-74
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Obecne trendy sektora energetycznego wiążą się z transformacją energetyczną, udziałem odnawialnych źródeł energii, efektywnością energetyczną, bezpieczeństwem, stabilnością i ciągłością dostaw. Wskutek wydarzeń ostatnich lat znaczenia nabrała odporność, czyli zdolność opierania się zakłóceniom. Celem artykułu jest próba sformułowania założeń odpornego systemu energetycznego oraz ilustracja podejścia na przykładzie systemu ciepłowniczego. W zaproponowanym podejściu odporność jest ujęta w trzech wymiarach: strukturalnym, dywersyfikacji oraz redundancji. W planowaniu strategicznym wówczas, gdy należy podejmować decyzje o dalekosiężnych skutkach, wykonywane są pogłębione analizy scenariuszy rozwoju odzwierciedlające prognozowane trendy i zagrożenia. W części badawczej artykułu przedstawiono wyniki scenariuszy symulacyjnych dla lat 2020-2050, modelowanych z wykorzystaniem systemu OSeMOSYS. Otrzymane wyniki pozwoliły na porównanie zmian technologii, emisji CO2 oraz wysokości nakładów inwestycyjnych analizowanego systemu ciepłowniczego. Uzasadnieniem podjęcia badań metodą modelowania są korzyści, które wynikają z prac analitycznych. Z natury nie są one kosztowne, umożliwiają definiowanie szerokiego zakresu badań i interpretacji wyników. Proponowane założenia odpornego systemu energetycznego mogą być przydatne do stosowania w analitycznych badaniach sektora i przedsiębiorstw. Przyjęto, że uwzględnia ona trzy wymiary: strukturalny – technologiczno-organizacyjny; dywersyfikacyjny – dotyczy zróżnicowania dostaw paliw i wykorzystywanych technologii; redundantny – utrzymywania rezerw paliw i techniki.
PODZIĘKOWANIA
Artykuł przygotowany w ramach V Międzynarodowej Konferencji „Dylematy Współczesnej Obronności i Bezpieczeństwa”. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Doskonała Nauka II”.
 
REFERENCJE (31)
1.
AYYUB, B.M., 2014. Systems Resilience for Multihazard Environments: Definition, Metrics, and Valuation for Decision Making, Risk Analysis, vol. 34, nr 2, s. 340-355.
 
2.
FILIPIAK, I., MIELCZARSKI, W., 2023. Energetyka w okresie transformacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
3.
GHOLAMI, A., SHEKARI, T., AMIRIOUN, M.H., AMINIFAR, F., AMINI, M.H., SARGOLZAEI, A., 2018. Toward a Consensus on the Definition and Taxonomy of Power System Resilience, IEEE Access, nr 6, s. 32035-32053.
 
4.
GOV.PL, 2023. Założenia do aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040) – wzmocnienie bezpieczeństwa i niezależności energetycznej, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, https://www.gov.pl/web/premier... (dostęp: 25.01.2024).
 
5.
GROPPI, D., KUMAR PINAYUR KANNAN, S., GARDUMI, F., ASTIASO GARCIA, D., 2023. Optimal planning of energy and water systems of a small island with a hourly OSeMOSYS model, Energy Conversion and Management, nr 276.
 
6.
GUS, 2022. Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2020 i 2021, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
 
7.
HOWELLS, M., ROGNER, H., STRACHAN, N., HEAPS, C., HUNTINGTON, H., KYPREOS, S., HUGHES, A., SILVEIRA, S., DECAROLIS, J., BAZILLIAN, M., ROEHRL, A., 2011. OSeMOSYS: The Open Source Energy Modeling System: An introduction to its ethos, structure and development, Energy Policy, vol. 39, nr 10, s. 5850-5870.
 
8.
IGCP, 2020. Raport o ciepłownictwie, Warszawa: Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie.
 
9.
JASIŪNAS, J., LUND, P.D., MIKKOLA, J., 2021. Energy system resilience – A review, Renewable and Sustainable Energy Reviews, nr 150.
 
10.
JESSE, B.-J., HEINRICHS, H.U., KUCKSHINRICHS, W., 2019. Adapting the theory of resilience to energy systems: A review and outlook, Energy, Sustainability and Society, vol. 9, nr 1.
 
11.
UE, 2022. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie odporności podmiotów krytycznych i uchylająca dyrektywę Rady 2008/114/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 333 z 27.12.2022, s. 164-198).
 
12.
KOBiZE, 2012. Wytyczne – Rozporządzenie w sprawie monitorowania i raportowania – Ogólne wytyczne dotyczące instalacji, Warszawa: Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.
 
13.
KOBiZE, 2022. Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2020 do raportowania w ramach Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2023, KOBiZE IOŚ-PIB.
 
14.
KTH-dESA, 2023. OSeMOSYS Documentation, https://buildmedia.readthedocs... (dostęp: 25.01.2024).
 
15.
KUCHARSKA, A., 2021. Transformacja energetyczna: Wyzwania dla Polski wobec doświadczeń krajów Europy Zachodniej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
16.
KUNIKOWSKI, G., 2019. Przegląd ilościowych metod ocen stanu bezpieczeństwa energetycznego, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, nr 54, s. 171-182.
 
17.
MKiŚ, 2021a. Polityka energetyczna Polski do 2040 r. Załącznik do uchwały nr 22/2021 Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2021 r., Warszawa: Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
 
18.
MKiŚ, 2021b. Polska Strategia Wodorowa do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 r. [Załącznik do uchwały nr 149 Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2021 r. (poz. 1138)], Warszawa: Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
 
19.
MKiŚ, 2022a. Strategia dla ciepłownictwa do 2030 r. Z perspektywą do 2040 r. – Załącznik analityczny. Projekt, Warszawa: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, https://bip.mos.gov.pl/strateg... (dostęp: 25.01.2024).
 
20.
MKiŚ, 2022b. Strategia dla ciepłownictwa do 2030 r. Z perspektywą do 2040 r. Projekt, Warszawa: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, https://bip.mos.gov.pl/strateg... (dostęp: 25.01.2024).
 
21.
MOKSNES, N., WELSCH, M., GARDUMI, F., SHIVAKUMAR, A., BROAD, O., HOWELLS, M., TALIOTIS, C., SRIDHARAN, V., 2015. 2015 OSeMOSYS User Manual. Stockholm: KTH Royal Institute of Technology, Politecnico di Milano, http://www.osemosys.org/upload... (dostęp: 25.01.2024).
 
22.
PANTELI, M., MANCARELLA, P., TRAKAS, D.N., KYRIAKIDES, E., HATZIARGYRIOU, N.D., 2017. Metrics and Quantification of Operational and Infrastructure Resilience in Power Systems, IEEE Transactions on Power Systems, vol. 32, nr 6, s. 4732-4742.
 
23.
PASKA, J., 2023. Odnawialne i rozproszone źródła energii w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym – uwarunkowania i wyzwania, [w:] Wojtkowska-Łodej, G. (red.), Transformacja rynków energii. Gospodarka – Klimat – Technologia – Regulacje, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
 
24.
PTEZ, 2019. Raport o kogeneracji w ciepłownictwie 2019, Warszawa: Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, https://www.gov.pl/attachment/... (dostęp: 25.01.2024).
 
25.
RCB, 2023. Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej – Tekst jednolity 2023, Warszawa: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
 
26.
SUWAŁA, W., 2009. Typowe elementy i modele systemów paliwowo-energetycznych, Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, nr 76, s. 5-16.
 
27.
TATAREWICZ, I., LEWARSKI, M, SKWIERZ, S., 2020. The MEESA Model, version 1.0., Warsaw: Institute of Environmental Protection – National Research Institute/National Centre for Emissions Management (KOBiZE).
 
28.
TATAREWICZ, I., LEWARSKI, M., SKWIERZ, S., PYRKA, M., BORATYŃSKI, J., JESZKE, R., WITAJEWSKI-BALTVILKS, J., SEKUŁA, M., 2022. POLSKA NET-ZERO 2050: Transformacja sektora energetycznego Polski i UE do 2050 roku, Warszawa: KOBiZE IOŚ-PIB.
 
29.
TIERNEY, K., BRUNEAU, M., 2007. Conceptualizing and Measuring Resilience: A Key to Disaster Loss Reduction, TR News, nr 250.
 
30.
WRÓBEL, R., 2022. Budowa i wzmacnianie odporności podmiotów krytycznych w Polsce, Zeszyty Naukowe Pro Publico Bono, nr 1 (1), s. 163-176.
 
31.
WYRWA, A., SZURLEJ, A., GAWLIK, L., SUWALA, W., 2015. Energy scenarios for Poland-a comparison of PRIMES and TIMES-PL modeling results, Journal of Power of Technologies, https://www.semanticscholar.or... (dostęp: 25.01.2024).
 
eISSN:2719-860X
ISSN:1896-9380
Journals System - logo
Scroll to top